برگزاری هفتمین همایش ملی مهندسی بازیافت و کاهش ضایعات محصولات کشاورزی در دانشکده کشاورزی

خلاصه خبر: به گزارش روابط عمومی دانشکده، هفتمین همایش ملی بازیافت و کاهش ضایعات محصولات کشاورزی در روز چهارشنبه مورخ 19/8/1395 در دانشکده کشاورزی برگزار شد.

در این همایش که با موضوع کشاورزی و محیط زیست برگزار گردید؛ کارشناسان و صاحب نظران در محورهای: مدیریت تولید و کاهش ضایعات، روش‌های بازیافت و استفاده از پسماندهای کشاورزی،مصرف بهینه آب در تولید و فرآوری محصولات کشاورزی، نقش کاشت گلخانه‌ای در کاهش ضایعات و جلوگیری از هدر رفت آب، بررسی چگونگی بروز ضایعات کمی/کیفی، نقش مهندسی ژنتیک و زیست فناوری در کاهش ضایعات، روش‌های اندازه‌گیری و متدولوژی برآورد میزان ضایعات کشاورزی، بررسی مقاومت محصولات در برابر افت کیفی، نقش کشاورزی دقیق و مکاترونیک در کاهش ضایعات، سامانه‌های تولید انرژی از پسماندهای کشاورزی، مدلسازی ضایعات و مطالعات جنبه‌های اقتصادی و تولید محصولات با ارزش افزوده، فراسود مند و غذا دارو از ضایعات به بحث و تبادل نظر پرداختند.

آقای دکتر سعید مینایی، دبیر علمی همایش و عضو هیئت علمی گروه مهندسی بیوسیستم دانشکده کشاورزی در این رابطه گفت: سابقه ی برگزاری این همایش پانزده سال می باشد و دبیرخانه ی آن در دانشگاه تربیت مدرس است. این همایش به صورت دوسالانه برگزار می گردد و یکی از کارهای مهمی که در رابطه با کاهش ضایعات محصولات کشاورزی انجام می شود این است که محصول اصلی را که به دلایل مختلف، ممکن است تلف شده را بازیافت کنیم و محصولات دیگری از آن به وجود بیاوریم و دیگر آن که پسماندها و محصولات جانبی که در حین تولید محصول اصلی ممکن است که به وجود بیاید را تبدیل به محصول اصلی کنیم که بحث بازیافت محصولات کشاورزی است.

شایان ذکر است در مراسم افتتاحیه ی این همایش ملی آقای دکتر علی اصغر طالبی، رئیس دانشکده کشاورزی، ضمن عرض خیر مقدم، گفت: در ابتدا از دبیران و کمیته‌های علمی و اجرایی، کمیته داوران، دانشجویان عزیز که برای برگزاری این همایش زحمات بسیاری را متقبل شدند صمیمانه سپاسگزاریم و امیدواریم که هفتمین همایش ملی بازیافت و کاهش ضایعات محصولات کشاورزی گام بلندی را در جهت دستیابی به اهداف استراتژیک و بسیار مهمی که برای خود تعریف کرده است بردارد.

اگر چه در دوره‌های قبلی برگزاری این همایش وجهه غالب آن بحث تکنولوژی‌های پس از برداشت و مکانیزاسیون بود، جای خوشحالی و تشکر و قدردانی است که برگزار کنندگان محترم به تدریج دامنه فعالیت همایش را وسعت بخشیدند و در همایش هفتم حوزه‌های متعدد و مهمی را که در بحث بازیافت و کاهش ضایعات محصولات کشاورزی از اهمیت بسیاری برخوردار هستند را در محورهای همایش قرار دادند. به نظر می‌رسد همه رشته‌های کشاورزی حداقل در بخشی از فعالیت‌های خود با موضوع بازیافت و کاهش ضایعات محصولات کشاورزی ارتباط دارند و لذا استفاده از این ظرفیت‌ها و انجام تحقیقات بین رشته‌ای و نگاه همه جانبه به موضوع بازیافت و ضایعات محصولات کشاورزی می‌تواند نتایج کامل تر و کاربردی‌تری به همراه داشته باشد. در بین محورهای همایش موضوع آب و گیاهان تراریخت از جمله موضوعات و مسایلی است که امروز در مجامع علمی مطرح است و دیدگاه‌ها و نظرات متفاوتی هم در مورد آنها بیان می‌شود. خوشبختانه این موضوعات به سطح جامعه نیز کشیده شده و توجه مردم در رسانه‌های تصویری، نوشتاری و مجازی را به سمت خود جلب کرده است و این بسیار خوشایند است که موضوعات مهم علمی در سطح جامعه مطرح می‌شود و ارتباط بین دانشگاه، تحقیق و جامعه برقرار می‌شود. البته بسیار بدیهی است که مسایل علمی را با نگاه سیاسی نباید تجزیه و تحلیل کرد، چون نتیجه‌ای نخواهد داشت و باعث انحراف اذهان جامعه و مردم خواهد شد و آن که ضرر خواهد کرد کشور و مردم خواهند بود.

آقای دکتر طالبی افزود: بحث تغییر اقلیم و به تبع آن کمبود منابع آبی و خشکسالی به خصوص در منطقه ما موضوعی نیست که بشود آن را کتمان کرد. استفاده بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی مدت‌ها است از خط قرمز گذشته است چون میزان جایگزینی آب در منابع زیرزمینی نسبت به برداشت بسیار کمتر است و بدون شک چالش بزرگ منطقه و ا زجمله کشور ما در حال حاضر آب است که ممکن است در آینده تشدید بشود. موضوع آب نه تنها بخش کشاورزی را متحول خواهد کرد بلکه مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را هم به شدت تحت تأثیر قرار خواهد داد و لذا چالش مهم آینده منطقه ما موضوع آب یعنی زندگی است.

آیا با این وضعیت و کمبود منابع شایسته است در تولید محصولات کشاورزی حدود 20٪آن را در مرحله داشت در اثر خسارت آفات و بیماری‌های گیاهی ضایع شود، بخشی از آن در مرحله برداشت به دلیل استفاده از تکنولوژی‌های قدیمی و ناکارآمد و بخشی از آن در طی انتقال و انبارداری به دلیل رعایت نکردن نکات فنی و شرایط انبارداری از دست برود و آیا به راستی شایسته است آنچه که به دست مصرف کننده و به منازل می‌رسد بخش قابل توجهی از آن راهی سطل‌های زباله شهرداری ‌شود. آیا این کفران نعمت نیست؟!

در کل این مسیر از کاشت تا رسیدن محصول به دست مصرف کننده رشته‌های مختلف کشاورزی و غیر کشاورزی در جلوگیری از ضایعات محصولات کشاورزی نقش دارند. یک بخش مهم از ضایعات محصولات کشاورزی مربوط به مسایل فرهنگی و ضعف فرهنگی است. اگر چه در کشور ما تلفات و ضایعات محصولات کشاورزی در همه مراحل روند کاشت تا مصرف بالا است ولی ضایعات خانگی بسیار چشمگیر و ناراحت کننده است. دلیل این موضوع ضعف فرهنگی هست. ما ایرانی‌ها به نعمت‌های خداوند متعال برکت اطلاق می‌کردیم و اگر تکه نانی را بر روی زمینی می‌دیدیم آن را می‌بوسیدیم و در جایی قرار می‌دادیم که زیر پا نباشد، حالا چه شده که در مهمانی‌ها، رستوران‌ها و در خانه‌های ما مواد غذایی فراوانی هدر می‌رود و راهی سطل‌های زباله می‌شود. بر مبنای ارزیابی‌های که صورت گرفته سالانه حدود 20-30 میلیون تن مواد غذایی در ایران از بین می‌رود.

اساتید دانشگاه و محققین با هدر رفت مواد غذایی در منازل و رستوران‌ها چه می‌توانند بکنند؟ این یک مشکل فرهنگی است که علمای جبهه فرهنگ باید فکری به حال آن بکنند. البته اساتید دانشگاه و محققین در اینجا هم برای بازیافت این مواد غذایی ارزشمند که راهی سطل‌های زباله می‌شود و حداقل تبدیل آنها به مواد قابل استفاده در کشاورزی مثل کود و غیره باید تلاش کنند.

بیشترین هدر رفت مواد غذایی در منازل مربوط به نان، سبزیجات و میوه‌جات و برنج است. بارها در قرآن می‌خوانیم خداوند اسراف کنندگان را دوست ندارد ولی از اسراف کننده‌ترین ملت‌های دنیا هستیم. این عملکرد ما با دوستی خدا در تضاد است و خداوند متعال با کسی شوخی ندارد. امروز وظیفه علما و بزرگان دینی است که با تمسک به ارزش‌های اخلاقی و دینی آیات نورانی کلام‌ا... مجید مردم را به اسراف نکردن در مواد غذایی تشویق کنند.

رئیس دانشکده کشاورزی در ادامه گفت: نکته دیگر موضوع بسیار مهم گیاهان تراریخت است که می‌تواند یکی از کلیدی‌ترین راه‌حل‌های کاهش ضایعات محصولات کشاورزی باشد. تولید ارقام و واریته‌های گیاهی مقاوم به آفات و بیماری‌های گیاهی و همچنین تولید محصولاتی که ماندگاری بیشتری دارند. گام بلندی در جهت کاهش ضایعات محصولات کشاورزی است. در کشور ما حداقل 20٪محصولات کشاورزی در اثر حمله آفات و بیماری‌های گیاهی از بین می‌رود و جلوگیری از این خسارت عظیم باید مورد توجه متخصصین حشره‌شناسی و بیماری‌شناسی گیاهی به همراه متخصصین ژنتیک و بیوتکنولوژی کشاورزی قرار بگیرد. متخصصین ژنتیک گیاهی و بیوتکنولوژی باید به صحنه بیایند و موضوع گیاهان تراریخت را عالمانه برای مردم و مسئولین توضیح بدهند و اجازه ندهند کسانی که در این زمینه تخصص ندارند صحنه گردان این موضوع بسیار مهم باشند.

نکته حائز اهمیت دیگر این است که در سال‌های اخیر با توجه به خشکسالی و کمبود آب کشت محصولات گلخانه‌ای توسعه یافته و در آینده توسعه بیشتری پیدا خواهد کرد. به نظر می‌رسد در محصولات گلخانه‌ای ضایعات محصولات در طی مراحل کاشت، داشت و برداشت تا انتقال به بازار رسیدن به دست مصرف کننده کاهش پیدا خواهد کرد. ولی باید توجه داشته باشیم این تغییر الگوی کاشت ملزوماتی را به همراه دارد تا در  نهایت محصول سالم به دست مصرف کننده برسد و یکی از خطراتی که تولید محصول سالم را در گلخانه‌ها تهدید می‌کنند کاربرد بی‌رویه ترکیبات شیمیایی و آفت‌کش‌ها است و چنانچه میزان ترکیبات شیمیایی در این محصولات بیشتر از حد مجاز باشد، اگر چه محصول تولیدی ظاهر بسیار زیبا و خوشایندی دارند، در واقع غیر قابل مصرف هستند و ضایعات محسوب می‌شوند و امیدواریم نهادهای مسئول نظارت کافی بر کیفیت و سلامت محصولات گلخانه‌ای را مورد توجه بیشتری قرار بدهند.

همچنین امیدواریم این همایش به بحث کارآفرینی، اشتغال‌زایی و توسعه شرکت‌های دانش بنیان توجه لازم را داشته باشد. امروز اشتغال‌زایی و کارآفرینی مسئله اصلی کشور ما است و ظرفیت بسیار گسترده‌تری در بخش بازیافت و ایجاد تکنولوژی و ابزارهای لازم برای کاهش ضایعات کشاورزی وجود دارد که می‌تواند منجر به اشتغال‌زایی و کارآفرینی بشود.

در پایان از همه مشارکت کنندگان در این همایش تشکر و قدردانی می‌کنم و امیدواریم این همایش برای اعتلای علمی کشور و رفع کمبودها و نیازهای بخش کشاورزی مفید و مؤثر باشد.

گفتنی است که این همایش یک روزه با ارائه مقالات و نظرات محققین، صاحب نظران و دانشجویان تا بعد از  اقامه نماز و صرف نهار ادامه یافت و سپس طی مراسم اختتامیه در بعدازظهر همان روز خاتمه یافت.


27 آبان 1395 / تعداد نمایش : 2059